นางเอกในวรรณคดี 4 - ละเวงวัณฬา / กฤษณา

ละเวงวัณฬา
นางละเวงวัณฬาเป็นหญิงฝรั่ง ธิดาของของกษัตริย์เมืองลังกา และเป็นน้องสาวของอุษเรนผู้เป็นคู่หมั้นของนางสุวรรณมาลี เมื่อนางอายุได้ ๑๖ ปีนางต้องสูญเสียบิดาและพี่ชายไปในสงครามสู้รบระหว่างเมืองลังกาและเมืองผลึกเพื่อแย่งชิงนางสุวรรณมาลีกลับคืนจากพระอภัยมณี แม้จะเสียใจจนคิดที่จะฆ่าตัวตายตามพ่อและพี่ชายไป แต่ด้วยความแค้นและภาวะที่บ้านเมืองกำลังขาดผู้นำ นางจึงขึ้นครองเมืองลังกาแทนบิดา และตั้งใจแน่วแน่ที่จะแก้แค้นแทนบิดาและพี่ชายให้จงได้
นางละเวงวัณฬาเป็นผู้มีทิฐิมานะและใจแข็ง บุคลิกนี้ก่อให้เกิดความขัดแย้งภายในจิตใจของนาง คือนางหลงรักพระอภัยมณี ซึ่งถือเป็นศัตรูของนาง จนเกือบที่จะทำให้นางต้องทุกข์ใจและสูญเสียคนรักไป เพราะความมีทิฐิของนาง แต่ในที่สุดนางก็พ่ายแพ้ต่อความรัก ซึ่งถือเป็นการตัดสินใจทำตามความปรารถนาของตนที่ถูกต้อง หากนางไม่ทำเช่นนี้แล้ว นางละเวงก็จะสูญเสียคนรักและไม่มีความสุขในชีวิต ดังนั้นจะเห็นว่าการมีทิฐิมานะไม่ได้ทำให้อะไรดีขึ้นและไม่ใช่หนทางในการแก้ปัญหา หากแต่การแก้ปัญหาที่ดี ต้องตัดสินใจโดยใช้ความคิดที่รอบคอบ
นางกฤษณา
นางกฤษณาเป็นตัวละครในมหาภารตะ เป็นราชธิดาของท้าวทุรบทแห่งกรุงปัญจาล นางมีผิวดำจึงชื่อว่า " กฤษณา " แต่ถึงดำก็งามหยดย้อยดังลงมาจากเมืองฟ้านะ นางได้ทำพิธีสยุมพรเลือกคู่ซึ่งได้พระอรชุน ด้วยความดีใจพระอรชุนจึงรีบไปบอกนางกุนตี ผู้เป็นมารดาว่า " ได้ของดีอันยิ่งใหญ่มา " โดยไม่ได้เห็นว่าเป็นสิ่งใดนางกุนตีจึงสั่งให้แบ่งปันสิ่งนั้นแก่พี่น้องปาณฑพ ทั้ง 5 ด้วยกัน เพื่อไม่ให้ผิดคำสั่งแม่ ทั้งฤาษีวยาสได้กล่าวว่า ตามเทพลิขิตของนางเทราปาที (อีกชื่อหนึ่งของนางกฤษณา)จะต้องเป็นชายาของปาณฑพทั้ง 5 อยู่แล้ว นางจึงอยู่กับพี่น้องทั้งห้า โดยเปลี่ยนเวรกันคนละ 2 คืน ตามลำดับ ต่อมานางต้องตกระกำลำบากมากมายเพราะสามีของนางต้องเสียบ้านเสียเมืองเนื่องจากแพ้พนันสกาแก่ทุรโยชน์ นางต้องอยู่ป่ากับสามีเป็นเวลาหลายปี เมื่อสามีทำศึกชนะทุรโยชน์แล้วนางจึงได้กลับเมือง นางมีโอรสกับสามีทั้ง 5 องค์ละคน ในตอนท้ายเมื่อสามีทั้ง 5 ตั้งความเพียรปีนภูเขาหิมาลัยเพื่อขึ้นสวรรค์ นางก็ติดตามไปด้วยและเป็นคนแรกที่ตายระหว่างทางปีนเขา วรรณคดีไทยได้นำเรื่องของนางมาแต่เป็น กฤษณาสอนน้องคำฉันท์ โดยกรมพระปรมานุชิตชิโนรส